TOS uitgelicht: Natascha Kumar Nandpersad van Interact Mediation & Education.

Natascha Kumar Nandpersad (INTERACT Mediation & Education): ‘Een goede mediator is nieuwsgierig, maar bekritiseert niet.’

Conflictsituaties zijn voor Natascha Kumar Nandpersad dagelijkse kost. Echtparen die steggelen over het co-ouderschap, werknemers die zich ziekmelden vanwege intimiderende situaties op de werkvloer of werkgevers die een geschil hebben met een werknemer over overwerk. Als er iemand is die de onderlinge communicatie daarover in goede banen kan leiden is het Natascha. Als volledig gekwalificeerde en MfN-geaccrediteerde mediator heeft ze namelijk alle benodigde kennis in huis. Daarnaast is ze ook nog eens een heel prettige gesprekspartner én is ze onpartijdig.

Wat is het geheim van goede mediation?

‘Een goede mediator is als een nieuwsgierige buurvrouw. Je moet namelijk niet alleen goed kunnen luisteren, maar ook de juiste vragen durven stellen – zelfs de ongemakkelijke. Daarbij is het van groot belang dat je niet bekritiseert. Verder registreer ik alle non-verbale seintjes: een zucht, een opgetrokken wenkbrauw, steeds wegkijken. Ik vraag dan dingen als: “Je lacht, wat valt er te lachen? Wat is er buiten te zien? Je rolt met je ogen, wat betekent dat?” Meestal kan ik het antwoord wel raden, maar het gaat mij erom dat diegene het uitspreekt en dat de partner het hoort. De uitdaging is hen met mijn vragen te triggeren om te zeggen wat ze echt denken en niet wat ze denken dat ze moeten zeggen en hoe nieuwsgieriger ik ben, hoe meer ik loskrijg.’

Wat zijn de meest voorkomende misverstanden over mediation?

‘Sommigen verwarren het met meditatie of ze denken dat het relatietherapie is, maar dat is het dus geen van beide. Mijn taak is mensen te begeleiden om tot goede afspraken te komen, bijvoorbeeld met betrekking tot een echtscheiding, een omgangsregeling of ouderschapsplan, bij een exit op de werkvloer of een samenwerking met een collega. Door te kiezen voor mediation behouden ze zelf de regie en is er alle ruimte om de ander uit te leggen waarom hij of zij een bepaalde afspraak belangrijk vindt. Ik begeleid die gesprekken volledig onpartijdig. Als een man in verhouding veel aan zijn vrouw wil geven, dan kan ik benoemen wat de wettelijke regels zijn, maar daar blijft het bij. Zolang beide partijen zich in deze afspraak kunnen vinden en alle voor en tegens hebben afgewogen, wordt dit vastgelegd in een vaststellingsovereenkomst. Ik heb geen belang bij de uitkomst en blijf neutraal.’

Kun jij je nog een opdracht herinneren die anders liep dan verwacht?

‘Een jaar geleden mocht ik een arbeidsconflict begeleiden. Ik sprak hen eerst samen en besloot daarna de werkgever en de werknemer apart uit te nodigen. De werkgever gaf toen toe dat hij de werknemer helemaal niet kwijt wilde, want ze deed haar werk goed en nieuwe krachten stonden nou niet bepaald in de rij. De werknemer liet mij weten dat zij haar werk prachtig vond, maar dat een voorval ertoe had geleid zij zich ziek had gemeld. Ik ontdekte dat bijna alle gesprekken tussen hen via e-mail en WhatsApp waren verlopen met verschillende tekstinterpretaties als gevolg. Deze tekstinterpretaties hebben we toen besproken met de nodige emoties die dat opriep. Niet veel later spraken zij naar elkaar uit dat ze de samenwerking wilden voortzetten en brachten we in kaart wat daarvoor nodig was. Hierop gaven ze aan dat ze de rest zelf wel konden regelen. Dat is het mooiste compliment dat je als mediator kunt krijgen.’

Op welk moment wist je: dit ga ik doen?

‘Ik werd regelmatig gevraagd, zowel privé als zakelijk, of ik wilde bemiddelen in conflictsituaties vanwege mijn expertise in communicatie. Ik geef onder andere communicatielessen op het ROC. Geïnspireerd besloot ik een erkende opleiding te volgen en mijn eigen bemiddelingspraktijk te starten. Het fascineert me om mensen die in de clinch liggen met elkaar op een goede manier te confronteren en de drijfveren achter hun handelen te begrijpen om zo de weg naar wederzijds begrip vrij te maken. Aannames zijn funest in dit vak, dus het belang van de juiste vragen stellen is groot. Elk verhaal heeft twee kanten. Het is zo menseigen om op te gaan in je eigen waarheid dat het zinvol is om een onpartijdig iemand het gesprek te laten begeleiden. Het doel? Dat de betrokkenen zelf met een oplossing komen, want pas dan wordt die echt gedragen.’

Loop je weleens vast en hoe trek je dat vlot?

‘Ja hoor. Soms zit je in een impasse. Dan vraag ik om advies tijdens een intervisiebijeenkomst. Of ik gooi het over een andere boeg. Laatst besloot ik midden in een traject de man en vrouw apart te spreken. Wat bleek: het zat ‘m in een zucht. Elke keer als hij wat zei, slaakte zij een zucht waardoor hij dacht dat ze totaal geen begrip had voor zijn mening. Toen we de mediation afsloten, kwamen ze met een fles champagne aanzetten. De zaak was al langs buurtbemiddeling, handhaving en de wijkagent geweest, maar is met mediation opgelost. Zo’n zaak vereist een lange adem, maar geeft extra veel voldoening als het lukt.’

Waar haal jij de meeste voldoening uit?

‘Ik geniet het meest van een succesvolle familiemediation en dan met name als de afspraken rondom de kinderen goed geregeld zijn. Misschien komt het omdat ik zelf moeder van vier kinderen ben, maar daar sta ik heel erg bij stil. Scheidende ouders voelen vaak zoveel pijn uit hun huwelijk dat ze soms alleen maar met modder aan het gooien zijn. Ik laat dan een foto van de kinderen meenemen en leg die op tafel. Op zo’n moment komt het besef dat ze omwille van de kinderen niet op partnerniveau, maar juist op ouderniveau moeten communiceren. Als die twee lijnen door elkaar lopen, is het vaak moeilijk om tot goede afspraken te komen. Daarnaast haal ik veel voldoening uit het goed oplossen van arbeidsgeschillen. De kans is groot dat partijen elkaar later in een andere setting weer tegenkomen. Dan is het wel zo prettig dat de lucht geklaard is zodat het nieuwe contact niet ongemakkelijk aanvoelt.’